Yazar YUSUF NAS, yazmaya nasıl başladığını anlattı… “Hasbelkader Knut Hamsun’un Açlık adlı eserini okuyunca ben de Hamsun gibi dışarıda yaşamayı, onun gibi zorluklar çekmeyi istedim. Ailesiyle arası kötü olan hemen her özgür yapılı kişide olduğu gibi benim de ailemle aram kötüydü. Yine bir gün ailemle kötü bir şekilde tartışmamız Knut Hamsun gibi yaşamam için bir şans vermişti bana adeta” dedi…
Öncelikle sizi tanımak isteriz.
Siirt ilinin Eruh ilçesinin bir köyünde doğdum. Eğer yaşımın kaç olduğunu sorarsanız, “Sizi temin ederim ki yaşımın kaç olduğunu bilmiyorum.” cevabını veririm. Çünkü bizim Şark’ta, özellikle “X” ve “Y” kuşağının yaşı tam olarak bilinmez. Nedenini de şu şekilde açıklayabilirim: Bizler köyde oturduğumuz için vilayete gitme imkânımız bulunmuyordu. Nüfus memurları da bilmem kaç ayda bir uğrardı bize. İşte o zaman, köy olarak cumhur cemaat yaşımızı belirlemeleri için anne babalarımız nüfus memurlarına koşar, nüfus memurları da kendi kanaatlerince yaşımızı belirlerdi. Mesela benim “annemin annesinin babasının babasından, annemin babasına kadar (annemin babası dahil) hepsi 01.07…” doğumludur. Doğrusu bu hem komik hem de acıklı bir durumdur. Benim de kimlikteki doğum tarihim 1 Eylül 1990’dır. Ama anneme göre ben Kasım yahut Aralık’ta doğmuşum, babaanneme göre ise Ocak’ta. Ben de kendi yaşımı uğurlu sayım olan 7 sayısını baz alarak ve annemle babaannemin konuşmalarının ortalamalarını alarak “7 Kasım” olarak belirledim ve öyle de kabullendim. İkisi kız altısı erkek olmak üzere sekiz kardeşiz. İlk-ortaokulu ve liseyi Siirt’te tamamladım. Üniversiteye giriş sınavında ilk sene istediğim başarıyı gösteremedim. Diğer yıl “Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı’’ bölümünü kazandım. Üniversitede iki sene okumama rağmen bazı özel sebeplerden dolayı okula ara vermek zorunda kaldım. Tebdili mekânda ferahlık vardır şiarından hareketle üniversite sınavlarına tekrar girerek “Adana Çukurova Üniversitesi’nin Türk dili ve Edebiyatı Bölümü’ne gittim. Ama orada da gerek kampüsle kaldığım yurdun birbirine uzak kalması gerekse de bazı başka sorunlardan mütevellit üniversiteyle ilişiğimi kesme kararı alıp kaydımı sildirdim. Ve bu karar hayatımda aldığım en isabetli ikinci karar oldu. Üniversiteler, kendinden önceki eğitim yuvalarında köhneleştirilmiş beyinlerimizin daha da köhneleştirilmeye çalışıldığı son durak değil de nedir? Şu anda Şırnak’ta ikamet ediyorum.
Yazmaya nasıl başladınız? Sizi teşvik eden biri ya da bir olay oldu mu?
Yazdığım ilk anı hatırlıyorum, ama kaç yaşımda olduğumu bilemiyorum. Olsa olsa lise yıllarımdadır, yani 16-17 yaşlarımdayımdır. O aralar çok yoğun olarak kitap okuyordum ve okuduğum hemen her yazara özenip onlar gibi olmak istiyordum. Hasbelkader Knut Hamsun’un “Açlık” adlı eserini okuyunca ben de Hamsun gibi dışarıda yaşamayı, onun gibi zorluklar çekmeyi istedim. Ailesiyle arası kötü olan hemen her özgür yapılı kişide olduğu gibi benim de ailemle aram kötüydü. Yine bir gün ailemle kötü bir şekilde tartışmamız, Knut Hamsun gibi yaşamam için bir şans vermişti bana adeta. Ailemle yaptığım kavga sonucu evi terk ettim ve sokağa fırladım hemen. Yaptığım ilk şey, bir internet kafeye gidip biraz çizgisiz kâğıt ve bir kalem almak, akabinde, eskiden orada ayakkabı boyacılığı yaptığım bir caminin merdivenlerinde, gecenin bir vakti, kimsenin gelip geçmediği o viran yerde, ailemin ve benim köyden başlayarak cami merdivenlerine oturduğum vakte kadar başımızdan geçenleri kurgu şeklinde yazmaya başlamak oldu. On yaprak kadar yazdığımı da hatırlıyorum, ama sonra o yazdıklarıma ne olduğunu hiç bilmiyorum. Evet, yazmaya başlamama KnutHamsun’un Açlık adlı kitabını okumam ve ailemle tartışmam sonucu evden kovulup sokaklarda yaşamam vesile oldu.
Kitabınızdan bahsedelim isterim biraz. Nasıl çıktı ortaya? Neler anlattınız?
Efendim, 18 yıllık okuma hayatımda şuna inandım ki insan ne okumak istiyorsa, ne tür şeyler okumaktan zevk alıyorsa o tür konularda yazıp çiziyor. Ama sanıyorum benim durumum biraz daha karmaşık oldu gibi. Çünkü ben okuduğum hemen hemen tüm kitapları sevdim ve onları içimde özümseyip dışarıya aktarmaya çalıştım. Bundan dolayı nasıl bir çıkmaza girdiğimi, yani nasıl şeyler yazmam gerektiğini açıkçası bir türlü kavrayamıyordum, şimdi de kavradığım söylenemez. Sonra, özellikle tıkılıp kaldığım dört duvar arasından kurtulup özgürlüğüme kavuşmanın hasretinden olsa gerek epik, fantastik, macera romanı yazma isteği duydum ve bununla ilgili ilk adımlarımı da attım. Ama maalesef her sığ beyinde olduğu gibi bende de işleri basit görme gibi bir alaycılık, noksanlık vardı. Yani ben, bir kitap yazmanın çok basit ve sıradan olduğunu sanırdım. Fakat kitap yazma sürecine girdiğimde bunun hiç de öyle olmadığını, bir eser ortaya çıkarmanın sanıldığı kadar basit olmadığını anlamak bir yana, beklenildiğinden daha zorlu, aşırı emek ve süreklilik isteyen bir süreç olduğunu hayretle fark ettim. Bu yüzden de yazmaya çalıştığım epik, fantastik, macera kitabım uzadıkça uzadı ve hala da uzamaya devam ediyor. Adeta dibi görünmeyen bir kuyu gibi oldu. Tam da bu süreçte, kelimelerin sonsuz enginliğinde boğulurken, bir yudum nefes almak için bulunduğum yerden çıkıp başka bir diyara dinlenmeye giderken, orada “Fakir Baykurt’un Eşekli Kütüphaneci” adlı kitabını okudum. Nedendir bilinmez ama o anda, kahramanı eşek olan bir kitap yazmaya karar verdim. Amacım çok ama çok kısa, hikâye tarzı komik bir şeyler yazmaktı. Adını da “Eşek Bey” olarak belirledim. Hatta taslağını da oluşturmaya başlayınca taslağa komik şeyler katmaya çalıştım ve kitabı birkaç hafta içinde bitirmeyi düşündüm. Bu heyecanla da dinlenmek için gittiğim yerden dönüp adeta benimle özdeşleşmiş olan dört duvarın içine tekrardan girdim. Çünkü ilham perilerimin uçmasından korkuyordum. Kısa tutmaya ve eşekle ilgili komik bir hikâye yazmaya çalıştığım kitabım, bir süre sonra bana adeta hükmetti. Kalemim bana karşı çıkıyor, kelimeleri istediği gibi çiziktiriyordu. Fark ettiğim şuydu: Yıllardan beridir onca kitabı okuyup özümsemiş olan beynimle ellerim birlik olmuştu ve kalbime karşı gelip komik bir kitap yazmaktansa karakterimi, kişiliğimi yansıtan, beni olduğum gibi gösteren, kimsem o olduğumu belli eden bir kitap yazmaya karar vermişlerdi. Bu yüzden “Eşek Bey” adı bir anda “Nuh’un Şehrinde İsa’nın Eşeği’ne” dönüşmüştü. Kitabı yazdıkça korkum arttı. Çünkü iş çığırından çıkmış gibiydi. Sayfalara dökülen kelimeleri hayret ve dehşetle izliyordum, ama korkumdan müdahale edemiyordum. Güleyim diye yazmaya çalıştığım bu kitabı, duygularım sayısız kitaptan sadece biri, kendi halinde, etliye sütlüye karışmayan, kimsenin tavuğuna “kışt” demeyen masum bir kitap olarak görse de aslında hiç de öyle değildi. Çünkü hayattan, dayatılan ahlak kurallarından, gelenekten, zorlamalardan bıkan, onlardan adeta intikam almak için yanıp tutuşan simsiyah, yaşamı karanlık gören beynim, bu kitabı öyle ciddi, tehlikeli, saldırgan, korkutucu, yıkıcı bir kitap yaptı ki kitapta yazılanların benim düşüncelerim olduğuna inanmak bile istemiyorum. Birkaç haftada yazıp bitirmeyi düşündüğüm kitabım aylara yayıldı. Hayatım boyunca bu kadar disiplinli bir şekilde çalıştığımı, bir şey için bu kadar emek verdiğimi görmedim ve bundan sonra da göreceğimi sanmıyorum. Çünkü 18 yıllık birikmişliğimi kılı kırk yararak, ince eleyip sık dokuyarak, baştan sona defalarca okuyup düzenleyerek sayfalara aktarmaya çalıştım. Kitabın bir kusuru şu olabilir: Noktalama İşaretleri… Kitabı baştan sona o kadar çok düzenledim ki bir süre sonra beynim dondu ve kitabımdan artık tek sayfa okuyamaz, hiçbir şeyini düzeltemez oldum. Kitap az çok “Noktalama İşaretleri” yönünden eksik kalmış olabilir. Okuyucuların, genç bir yazarın yazdığı ilk kitabın heyecanıyla bu tür hatalara maruz kalmasını affedeceğine inanıyor ve aflarına sığınıyorum. Kitabımda, Nuh Tufanı’nı, kutsal sayılan kitaplarda yazılanların, bize eskiden beri anlatılan doğruların Nuh, melekler, şeytan ve tanrı tarafından farklı bir bakış açısıyla yeniden ele alınıp değerlendirilmesini, kendi ağızlarından bazı konuları açıklığa kavuşturmalarını anlatmaya çalıştım.
Örnek aldığınız yazarlar var mı?
İnsan yeni yeni yazarlar tanıdıkça sürekli onlara öykünmek istiyor, en azından bunun benim için geçerli bir durum olduğuna inanıyorum. Dostoyevski okursam kendimi çaresiz, ezik hissederim. Bu ruh halinden de kolay kolay kurtulmam. Nietzsche okursam tüm insanlarla arama öyle bir mesafe koyarım ki onların sesini duymak bile midemi bulandırır. Çehov’u okursam hayatım tuhaf olur, bazen mutlu olurum bazen de korkmuş. Schopenhauer okursam bilgili sanırım kendimi ve felsefi olarak tüm acılarımı aştığımı hissederim. Kafka’yı okursam dünyanın çok adaletsiz bir yer olduğunu düşünür, sabah uyanınca sinirden ve üzüntüden kendimi adeta bir böcek olarak görürüm. Homeros’u okursam savaşçı özelliğim canlanır hemen ve savaşma isteği duyarım. MotteFouque’i okursam dünyanın en kibar insanı olur, durduk yere, hiçbir nedeni yokken ağlamaklı olurum. Tolstoy’u okursam kendimi çiftlikte işçilerle sabah ışıklarıyla çalışır bulurum. Balzac’ı okursam kendimi sosyetenin göbeğinde şatafatlı kadınlarla içki sofralarında sarhoş bulurum. Conan Doyle’yiokursam öyle iyi bir dedektif olurum ki ben bile kurtulamam kendimden. Dini kitapları okursam en dindar adam ben olurum ve kitabın yazarına mürşitlik taslarım. Din karşıtı kitapları okursam en koyu din düşmanı olurum ansızın ve tüm dindarlar korkar bu yozlaşmışlığımdan. Binbir Gece Masalları’nı okursam kendimi hilekâr kadınların oyunlarına alet olan o garip gibi görürüm yahut o büyük cinin kollarında gökyüzünde uçar bulurum; oradan oraya savrulur, yeni medeniyetler görür ve gördüklerim karşısında büyülenirim. Nazım Hikmet’i okursam hemen âşık olurum hem de kime âşık olduğumu bile bilmeden. Dumas Pere’yi okursam herkesten intikam almak isterim, çünkü birden herkes düşmanım kesilir gibi olur. Hayyam’ı okursam şarap içme isteğim son safhaya ulaşır. Hemen o kızıl yakuta coşkuyla koşar ve en büyük ayyaş ben olurum… Yani örnek aldığım bir yazar yok, yeryüzündeki tüm yazarları örnek alırım, yeter ki tanışmış olayım o yazarlarla. Bedenim ve ruhumdaki tüm zerrelerimin her bir zerresi bir yazara aittir ve zerrelerim mihmanların gelip yerleşeceği zamanı beklerler. Zerrelerim yazarlarla, sanatçılarla karşılaşınca da artık örnek aldığım o olur ve o da örnek aldığım diğerlerinin arasındaki yerini alır, sonra da mihman olduğu zerresinde istirahate çekilir.
Yeni kitaplar gelmeye devam edecek mi?
Çağımıza, çağımızdaki insanlara baktığımda üzülerek görüyorum ki kitaplarla ilgilenen kesim çok geriledi. Bizim ülkemizde ise kitap okuyanlar neredeyse yok gibiler. Şimdiye kadar milyonlarca kitabın basımı yapıldı ve yapılmaya da devam ediyor. Günümüzde kitapları köklü yayınevlerinde basılanlar ve kitapları çok satılanlar da sosyal medyada sözüm ona “popüler” diye geçinenler oluyor maalesef. Donanımlı, bu iş için senelerce emek verenler ise tozlu raflarda unutulup gidiyor. Bu, çok üzücü bir durum. Kum yemeyi seven insanlar incinin kıymetini ne bilsin? Açıkçası, günümüzde kitap yazmanın bir işe yaramayabileceğini üzülerek söylemek istiyorum. Çünkü kitabı okuyacak bir muhatap, bildiklerimizi, tecrübelerimizi, araştırmalarımızı aktaracağımız birilerini bulmak oldukça zor. Fabrikaların açılmasıyla unutulmaya mahkûm olmuş eski meslekler gibi, sosyal medyanın çıkmasıyla da kitap okumanın unutulmaya yüz tutma tehlikesiyle karşı karşıya geldiğini fark ediyorum. Kim bilir, belki de bir süre sonra kitap okumak da tarihe karışacak ve kitaplardan kimse yararlanmayacak. Ama yine de bir sanatçının üretmekten başka şansının olmadığını, çünkü yapısında bunun olduğunu düşünmem şiarıyla, eğer sanat dünyası da kabul edecekse ben de naçizane bir yazar olarak yeni kitaplar yazmaya, yeni eserler üretmeye, okuduklarımı, görüp öğrendiklerimi, düşüncelerimi, deneyimlerimi kâğıda dökmeye ve bunları da insanlara ulaştırmaya devam edeceğim.Güzel hayaller…
